Wie op maandagavond 23 januari de Helpen binnenkwam gewandeld, zo tussen 10 en 11, zag bij de Nosbobekerwedstrijd Sissa-Staunton 2-0 op het scorebord staan. Sissa speelde op papier thuis en Erwin en Govert hadden onze beide zwartpartijen intussen verloren.
Henk op bord 4 keek met wit tegen deze stelling aan:
Edwin had op bord 2 een pionnetje gewonnen, maar de weg leek nog lang.
2-2 was het maximaal haalbare nog, met beslissingsvluggertjes als resultaat. Maar daarop hopen leek zelfs zinloos: met nog slechts twee spelers aanwezig (!) was ook dan 2-2 het maximaal haalbare en zou ons punt aan het vierde bord in de reguliere match afvallen. Technisch was Sissa al door naar volgende ronde, als je dat laatste in aanmerking nam.
En toch was het Staunton dat ergens tussen 12 en half 1 ’s nachts zou zegevieren.
Wat was hier gebeurd en hoe kwam het goed?
Laat ik vooropstellen dat ik niemand iets wil verwijten. Hooguit waren de gebeurtenissen zeer ongelukkig, vooral voor Govert aan het eerste bord. Zijn klok was niet goed ingesteld, met een increment van 10 seconden in plaats van 30 seconden. Iets dat wel gezien was door zijn buurman Edwin, die zich er (te) goed van bewust was dat hij dat niet rechtstreeks kon zeggen tegen Govert, en het daarom aan teamleider Erwin vertelde, die het weliswaar wel wilde doorgeven aan wedstrijdleider Yeb, echter die speelde zelf een zware partij tegen Hans. Bovendien meende Piet dan weer dat Govert zo gewonnen stond dat de partij verstoren meer impact zou kunnen hebben dan die 20 seconden per zet extra. Een misrekening zou even later blijken, want opgejaagd door de increment van slechts 10 seconden ging het mis bij Govert. Bovendien: niet alleen op die extra 20 seconde per zet had hij recht, zouden er bijvoorbeeld op moment van ingrijpen 30 zetten zijn gespeeld, dan ook nog eens op 10 minuten extra. Dat is 30 keer 20 seconden immers, vanaf het begin van de partij.
Onmiddellijk na capitulatie vernam Govert wat er mis was gegaan en hij was -oprecht en terecht- behoorlijk van -en aan- de kook. Vrij snel trok hij zijn jas aan en verdween in de nacht, na wat ik een woordenwisseling zal noemen. Wat er vrij snel erna voor zorgde dat ook Erwin zijn jas aantrok, na wat ik ook een woordenwisseling zal noemen. Erwin had alles klaargezet, had een zwaar weekend gehad en dit was misgegaan, evenals zijn eigen partij. Sissa stond met 2-0 voor in punten en met 4-2 in presente spelers.
In een gepaste stilte werd er maar verder geschaakt. En dan keren zomaar de kansen op mijn bord na twee taxatiefouten van mijn tegenstander. In de vorige diagramstelling was na 22 Tfe1 het gespeelde 22…Lxg3 al niet de sterkste zet, het leidt tot praktische kansen voor wit door zijn loperpaar. Fout gaat het even later:
Jorn speelde 31…Txe3, wat de e-lijn verliest na 32 Ld2! Niet veel later staat het zo:
Opeens kan ik zelfs winnen: Hier is 35. Lxe8 onmiddellijk uit (…Txe8 36 Txg7!). Ik was niet geheel fit en zag het niet. Had ik het wel gezien….Edwin en ik hadden met zijn tweeën moeten vluggeren en waren min of meer semi-automatisch uitgeschakeld.
De lezer moet maar geloven dat ik in 44 jaar schaken niet eerder meemaakte dat het verzuimen van een winnende zet uiteindelijk voor de teamoverwinning zou zorgen. Toch is het echt gebeurd op deze avond. Ik had Jorn natuurlijk kunnen vragen te wachten met opgeven na 35. Lxe8 Txe8 36. Txg7, ik had kunnen aanbieden 36. Txg7 te vervangen door het veel mindere 36. Txa7, het ware allemaal nogal potsierlijk geweest en Jorn had gewoon geweigerd. “Nee ik verlies! Dank.”
Maar ook na mijn keuze 35 Txa7 kwam ik allengs beter te staan en wie wandelde daar plotsklaps de speelzaal weer binnen na wat ik zal noemen “een frisse neus”? Erwin! Dat siert hem enorm. Erwin zag dat Edwin intussen gewonnen had en ook dat ik opeens hetzelfde dreigde te zullen gaan doen.
Dus werd Govert gebeld. En wederom chapeau, het siert Govert enorm: hij kwam terug! Van wat ik een flitsbezoek aan het thuisfront zal noemen.
Toen stond het bij mij zo:
Ik moest kiezen tussen 60. Dc1, winnend, en 60. a7, niet winnend, en koos de verkeerde….
Waren en Erwin en met name Govert dan toch helemaal voor niets teruggekeerd?….
Nee! Ook Jorn Torenbosch, mijn uitermate sympathieke tegenstander, zat erdoor en blunderde even later.
66…Dg1+?? 67 Ke2 1-0
Vluggeren, met tegengestelde kleuren!
Govert verloor. Erwin stond verloren maar zette pardoes mat. Edwin stond verloren maar zijn tegenstander ging door de vlag. Zelf herhaalde ik wijselijk de zetten, met 44 seconden op de klok (speeltempo was 3 minuten plus 2 seconden), ruim voordat de anderen klaar waren, wetend hoe mijn vorm en de energie ervoor stonden. De som? 2.5-1.5 voor Staunton. Wie had dit scenario kunnen bedenken.
Een onwaarschijnlijke overwinning op een bizarre avond. Houdini lag geboeid op de bodem van de oceaan, had vier grote sleutels, waarvan er twee gelijk afbraken. Van de vier kleine noodsleuteltjes waren er twee een tijdlang zoek. Maar elk werd net op tijd teruggevonden. Het paste precies en het paste precies op tijd. Happend naar adem kwam hij boven.
Het laatste woord van dit relaas is niet aan maar wel over tegenstander SISSA. Een pluim voor dit zeer sportieve viertal. Geen wanklank gehoord naar aanleiding van onze fratsen. Gelaten ondergingen zij de gebeurtenissen. In het riante zicht van de halve-finale-haven trok een zeemonster hen alsnog de diepte in, in de diepe blessuretijd van deze wedstrijd. Toen was het hun beurt om, toch wel ietwat verdwaasd, in de nacht te verdwijnen. “Wat is hier gebeurd?!”
Ze vragen het zich nog steeds af. Wij ons ook.